PIĘĆ REWELACYJNYCH ZAJĘĆ STEAM DLA MALUCHÓW, DZIĘKI KTÓRYM NAUKI ŚCISŁE STAJĄ SIĘ O WIELE ŁATWIEJSZE
STEAM to nowe podejście do nauczania przy wykorzystaniu:
- nauki (science),
- technologii (technology),
- inżynierii (engineering),
- sztuki (art.),
- matematyki (maths)
do pobudzenia dziecka do krytycznego myślenia, poszukiwań, kreatywności i pracy w grupie. Ta metoda rozwija się bardzo dynamicznie na świecie i uważana jest za przyszłość edukacji w XXI wieku.
Poznaliśmy już definicję STEAM i wiemy, że stać się może naszym przyjacielem w codziennej edukacji najmłodszych. Nasuwa się jednak pytanie, jak wprowadzać STEAM w najmłodszych grupach w żłobku i gdzie szukać inspiracji do odkrywania tej metody na co dzień. Jak wykorzystać naukę, technologię, inżynierię, sztukę i matematykę, aby zainteresować najmłodsze dzieci, i to bez użycia specjalistycznych urządzeń.
Pierwszym krokiem do zrozumienia przez dzieci, czym ma być w ich codzienności STEAM jest nasza otwartość. A szczególnie spontaniczność opiekunów i wychowawców na otoczenie i szukanie w nim codziennych inspiracji do aktywności z najmłodszymi. Wspieranie zrozumienia, komunikacji, poznawanie słownictwa, krytycznego myślenia, umiejętność stawiania pytań – to wszystko czeka wychowawców na początku drogi. Pokazujemy dzieciom w żłobku jak rozwiązywać problemy, w innym niż dotychczas rozumieniu. STEAM pomaga wychowawcom skoncentrować się na treści (czyli tym, czego mają uczyć) i na procesie (czyli tym, jak mają uczyć).
W żłobku zachęćmy dzieci do obserwowania pogody i stworzenia dzienniczka, gdzie za pomocą chmurek i słoneczka uczymy obserwacji zjawisk pogodowych, analizowania danych i procesu. Innym dobrym przykładem może być zorganizowanie wiosennego ogródka i zasadzenie pierwszych kwiatów cebulowych. Wybieramy wspólnie miejsce i sprawdzamy, które będzie odpowiednie dla różnego rodzaju roślin. Jedne wolą cień, a inne potrzebują dużą ilość światła słonecznego. Stawiamy pytania: za gorąco? za chłodno? za ciemno? za sucho? Nadchodząca wiosna przyniesie ciepłą pogodę, zieleń w ogródku i szereg możliwości do obserwowania zewnętrznego świata przez maluszki. Ogródek warzywny albo sadzenie nowych drzewek dadzą dzieciom zajęcie na długi czas. Razem z najmłodszą grupą możemy stworzyć plan, co będziemy sadzić. Po etapie planowania „co zasadzimy”, możemy przejść płynnie do przygotowania sadzonek. Starannie zasiane, ustawione na żłobkowym parapecie będą czekać na odpowiedni moment przeniesienia ich na zewnątrz. Kolejnymi czynnościami jest przygotowanie terenu zewnętrznego pod nasze doświadczenia – to również świetny moment do obserwacji i wyciągania przez dzieci wniosków. Kiedy na jesieni przyjdzie zebrać pierwsze plony, dzieci będą mogły dzielić się swoimi wnioskami nie tylko między sobą, ale również w domu z rodzicami. Krótki eksperyment z roślinkami w duchu STEAM pokaże dzieciom, jak łatwo jest połączyć ze sobą wszystkie jego elementy.
W codziennej pracy obserwując swoich podopiecznych, jak nie chcą dzielić się zabawkami, czy też sprzeczają się o jedyną huśtawkę na placu zabaw czy też jak nie chcą sprzątać po sobie zabawek. Te i inne drobne zachowania możemy okrasić metodą STEAM i sprawić, że rozwiązywanie ich przez dzieci stanie się dla wszystkich po prostu łatwiejsze. Można zacząć od planu, rysujemy tabelkę i wspólnie wymyślmy system punktów, dzięki którym wyłonimy zwycięzcę pierwszego sprawiedliwego huśtania. Niech dzieci pomyślą, za co możemy przyznać punkty, jakie są plusy i minusy takiego podejścia, co będzie najlepsze dla nich jako całej grupy. Dzieci uczą się obserwacji między sobą, wyciągania wniosków, analizy i w końcu szukają rozwiązania.
Czas jednak zwrócić naszą uwagę na zabawę. Bo STEAM to również wesoła codzienność naszego żłobka i zarazem dowód na to, że prosta zabawa może nas wiele nauczyć! Miska z wodą, samochodzik, kamień, kawałek plasteliny i muszelka. Zachęćmy dzieci do zabawy i obserwowania, jak poszczególne materiały zachowają się w wodzie. Które z nich szybko opadną na dół, a które będą się na wodzie unosić. Jak długo to potrwa. Co się stanie, kiedy do wody dodamy trochę oleju. Przygotujmy kilka słoików i bawmy się doświadczając. Dzieci w wielkim skupieniu obserwować będą prawa fizyki świetnie się przy tym bawiąc.
W duchu edukacji STEAM można wyróżnić proste czynności jakie można doświadczać w życiu codziennym z dziećmi nie tylko w żłobku czy przedszkolu ale także na co dzień w domu czy na dworze:
Zaczynając od spaceru, można wziąć torbę wielokrotnego użytku i zachęcić maluszka do zbierania interesujących przedmiotów tj. małe kamyczki, liście, strączki nasienne czy kwiatki. Kiedy dziecko wróci ze spaceru, pomóżmy posortować dziecku zebrane skarby na kategorie tj. kolor, tekstura, rozmiar i kształt. (wykorzystywane umiejętności matematyka i nauki ścisłe)
Wspólne gotowanie to nie tylko fajna zabawa. Gotowanie z dziećmi to kolejny sposób na zaangażowanie ich w naukę w domu. Wspólnie poszukujemy ciekawego przepisu, postępujemy zgodnie z recepturą. Pozwólmy dziecku samodzielnie mierzyć i mieszać. (wykorzystywane umiejętności: nauka, technika i matematyka)
Budowanie ramp, aby sprawdzić które samochody, piłki i kulki lecą jak najszybciej. Można użyć w tym celu deski, arkusza tektury lub małego stolika uniesionego z jednej strony. Przetaczamy różne obiekty parami w dół rampy, ale sprawdzić, który jest najszybszy (wykorzystywane umiejętności: inżynieria i matematyka).
Budowanie wspólnych wieży z klocków w lego. Podejmujemy wyzwanie. Jak wysoką można zbudować wieżę z klocków lego? Dokonajmy pomiarów każdej wieży, wyniki zapisujemy na kartce. (wykorzystywane umiejętności: inżynieria i matematyka)
Sposobem na zaangażowanie dzieci jest niewątpliwie zabawa dzieci w wodzie. Do tej zabawy będzie potrzebna miska w której jest woda, oraz narzędzia: drewniane łyżki, słomki, puste butelki, plastikowe kubeczki itp. Przedmioty wypełniamy płynem w dowolnych konfiguracjach. Wykorzystane umiejętności: matematyka i nauki ścisłe.
Wszelakie aktywności związane z metodą STEAM mogą przybierać różne formy i każda z nich jest wartościowa dla maluszków. W metodzie tej można łączyć zjawiska tj. naukę oraz sztukę, szukać rozwiązań stawiać pytania oraz rysować.